Бисфенол А (БПА) е органско синтетичко соединение (2,2-бис-4-хидроксифенил пропан) што припаѓа на групата на дифенилметански деривати и бисфеноли со две хидроксифенил групи. Тоа е безбојна цврста супстанција што е растворлива во органски растворувачи, но слабо растворлива во вода. Во комерцијална употреба е од 1957 година.

Се користи во производството на поликарбонати, епокси смоли, и како антиоксидант во изработка на ПВЦ пластични материјали. Поликарбонатите се применуваат кај пластичните материјали што доаѓаат во контакт со храната (шишиња за повеќекратна употреба за пијалоци – пластични шишиња за вода и пијалоци, пластични шишиња за спортисти, пластични шишиња за доенчиња, пластични чаши за готови, топли пијалоци, пластичен прибор за јадење, пластични садови за складирање на храна), медицински и дентални направи, дентални полначки материјали за запечатување, ЦД-иња и ДВД-а, електронски направи од домаќинството, контактни леќи за очи, излеани садови. Епокси смолите што содржат БПА се користат за обложување на водоводните цевки, како и за обложување и заштитни капаци на речиси сите конзерви/контејнери за храна и пијалоци. БПА е прекурсор на пламенскиот ретардант тетрабромобисфенол А, а се користи и како фунгицид.

Ендокринолошката заедница извести во 2015 година дека резултатите од лабораториски истражувања претставуваат основа за загриженост за потенцијалните опасности од страна на ендокрините - нарушувачки хемикалии - вклучувајќи го и БПА - во животната средина и врз основа на принципите на претпазливост овие супстанции треба да продолжат да бидат проценувани и тесно регулирани. БПА е ендокрин дисруптор - супстанца што го попречува производството, секрецијата, транспортот, акцијата, функцијата и елиминацијата на природните и телесните хормони.

Во овој документ е наведена идентификација на опасноста од бисфенoл А (БПА), карактеризација на опасноста со податоци од хумани научни студии и анимални експериментални студии за поврзаноста на хроничната диететска експозиција од оваа хемиска опасност во храната и настанокот на несакани здравствени ефекти кај луѓето - генотоксичност, мутагеност, репротоксичност и развојна токсичност, невротоксичност, астма и алергиски заболувања, ендокринопатии, метаболни и кардиоваскуларни заболувања, проценетата диететска експозиција со финална карактеризација на ризик со користена литература, веб референци и фотографии.

Во 2015 година, EFSA воспостави привремен толерантен дневен внес (t-TDI) за БПА од 4 μg/kg телесна тежина (bw) на ден. Во 2016 година, Европската комисија ја задолжи EFSA да ги преиспита ризиците по јавното здравје од присуството на БПА во прехранбените производи и да се воспостави толерантен дневен внес (TDI). При оваа повторна евалуација, CEP Панелот заклучил дека е малку веројатно  дека БПА предизвикува генотоксичен ефект преку директен механизам. Притоа имунолошкиот систем бил идентификуван како најчувствителен на експозиција од страна на БПА. Ефектот врз Th17 клетките кај глувците бил идентификуван како критичен ефект, а овие клетки се клучни во клеточниот (целуларниот) имунолошки систем и во развојот на воспалителни состојби, вклучувајќи автоимуни заболувања и воспаление на белите дробови (пневмонија). Референтна точка (RP) од 8,2 ng/kg телесна тежина на ден, изразена како човечки/хумана еквивалента доза, беше идентификувана за критичен ефект. Панелот на CEP оцени дека дополнителен фактор на несигурност (UF) од 2 е потребен за воспоставување на ТDI. Применувајќи севкупен UF од 50 на RP, TDI од 0,2 ng БПА/kg те. на ден беше воспоставена. Мислењето на EFSA покажа дека и средната и 95-та перцентилна диететска изложеност за сите возрасни групи го надминала TDI за две до три магнитуди. Земајќи ја во предвид несигурноста, панелот на CEP заклучи дека постои здравствен ризик и причина за загриженост од диететската изложеност на БПА.

TDI е околу 20.000 пати помал од порано. Со споредување на новиот TDI со проценките на диететската изложеност на БПА, EFSA експертите заклучија дека потрошувачите со просечна и висока изложеност на БПА во сите возрасни групи го надминале ново етаблираниот TDI, што укажува на ризик по здравјето на населението.

Овој научен документ / експертско мислење, во целост е научно изработен, стручно преведен, адаптиран, научно систематизиран, ажуриран со најнови научни податоци од релевантна стручна литература од страна на Д-р Виктор АРСОВ, дипломиран доктор по медицина, специјалист интернист, експерт за здравствена проценка на ризик поврзана со опасности во храната, нутриција, диететски производи и алергии, помлад соработник за логистика за информации за здравствена проценка на ризик поврзани со опасности во храната, со 18 годишно работно и професионално искуство во Секторот за проценка и комуникација на ризик (СПКР).